Por favor, use este identificador para citar o enlazar este ítem: http://repositoriointerculturalidad.ec/jspui/handle/123456789/4273
Título : Formas de la administración de la justicia achuar en la Comunidad Yankunts
Autor : Jimpikit Waar, Jorge Marcos,
Tiwiram Rumpik, Etsa Humberto
Palabras clave : Educación Bilingüe;Interculturalidad;Costumbres;Cultura;Justicia;Comunidad Yankunts;Provincia De Pastaza;Constitución Ecuatoriana;Derecho a la Justicia
Fecha de publicación : 11-nov-2013
Editorial : Universidad de Cuenca
Citación : TIB;156
Resumen : Achuar iruntramuka túke auyayi pujawai amazonía nunkanam Ekuaturnum, nunké tesarnaiyawai juunt yaakat Ekuatur – Piruanjai, Achuarka mankartin ainiawai, Achuarka yanchuikia yaa aents iruntraujaish chichás pujúchu armiayi nunken surimin ásar. Yanchuikia yajainkish chichás pujúchu asar Achuarka aya mesetnak pujurin iruniuyayi, nunkan wekatukni wajau armiayi eamkar yurumatniun eatminiak, ikiamnum pujuarmiayi, uchirincha unuininiaksha iniaktusar unuinin armiayi, nuu unuimiatnaka níi nékamurijai aintsan níi juuntri nekátiriji jintintin armiayi uchirincha, Achuarti nunkenka penké juuntaiti inintimsamu wankarmari 784.000 imianu ajan tákakui, ikiamrish emestukchamuiti pasé najanachmauwiti, achuarka penké kuitriniuiti níi nunkéjai, ikiamrijai, nuyá níi pujutirijai, sunkurmakchau ainiawai shiram mayain mayátu ásar, aintsan Achuarka takuiniawai níi umimtiknaitirincha chichasrik jintiamun kirákmachmaun, nuu nekatinkia juunt pujuiniau chichasarank jintinkiar jintinkiar winiaru ainiawai uchi ukúnam wininiauncha. Nuyá musach 1960 nui yáma iruntan juarkiaru ainiawai irutkamun yamá urainiak, irutkamu uram yachuik pujutinka jumchik yapajiauwiti núnaka yaimkaru ainiawai arutman inintimtin ainiau P. Luis Cassiragui nuyá P. Luis Bolla. Juu arutman inintimtin yanchuikia achuarka mesetan pujurin ainiaun núkap yainkiaruiti, arutman chichamen jintinkiar wenak, aintsan, unuimiatnash uratkiar wenak, turiniak mesetnash tsurinkaruiti, nuyánka Achuarsha inintimrarmiayi mesetka paseyaiti tusar tuu matsamtainkia iniaisaru ainiawai. Nuinkia mesetnumianka ankan wajasaru asar yaitmatik unimiatnash níi irutkamurinin urakiar wenak irutkamuncha núkapen najánkiar wearmiayi. Núnaka arútman inintimtin ainia nuu núkapen yaimkiarmiayi. Tura yamai pujáji júni jíismaujai Achuarsha yamaikia penké nukapen emkaru ainiawai, nekás Achuar iruntramuncha takuiniawai “NAE” nuinkia takakminiawai Achuar uchik níi iruntramurincha umuchiniawai. Achuar iruntramuka mash nekamuiti yajá nunkanmasha nekamuiti, aintsan Achuarka yamaisha níi pujutirinkia túke arantawai, níi umitiricha umiawai, níi najantairincha najaniniawai, turak chichamencha kajinmatsui, nújai achuarka shiram jismau aintsan núkap arantukmauwiti chíkich aents iruntrau ainia nusha.
Descripción : La nacionalidad Achuar es un pueblo milenario asentado en la Amazonía Ecuatoriana, límite entre Ecuador-Perú, podríamos decir que es un pueblo guerrero que no tuvo contacto con otros pueblos por la característica que tiene celo a su naturaleza. Desde hace mucho tiempo que no tuvieron contacto con los demás nacionalidades únicamente vivieron dedicando a la guerra, eran sedentarios por la cacería, tuvieron contacto con la naturaleza, vivían educando a sus hijos prácticamente, este educación nacía de su propia sabiduría y de sus sabios, tiene su propio territorio extenso de 784.000 hectáreas, es una selva virgen excepto de la contaminación, es un pueblo sumamente muy rico por su naturaleza y su cultura, es pueblo no contaminado; además tiene la propia justicia basado en la oralidad, este conocimiento fue transmitido de generación en generación por los mismos sabios y ancianos. Luego en el año 1960 se constituye en una organización llamado centros Achuar, que dio un cambio de una vida rudimentaria una característica a un pueblo liderado por un misionero católico llamado P. Luis Cassiragui y P. Luis Bolla. Estos misioneros liberaron a la gente Achuar que se exterminaban la vida de la gente entre ellos en la guerra, luego se dieron cuenta que la guerra era hostil. Entonces se libraron de la guerra y paulatinamente siguieron creando escuelas en las mismas comunidades por la ayuda de los misioneros católicos. Hoy en la actualidad la Nacionalidad Achuar es un pueblo bien organizado tienen sus gobiernos autónomos encabezados por los propios talentos, esta organización hoy en la actualidad es conocido como única organización con la cultura viva, reconocida al nivel del país y fuera del país.
URI : http://8.242.217.84:8080//xmlui/handle/123456789/4273
metadata.dc.identifier.other: https://dspace.ucuenca.edu.ec/handle/123456789/20126
Aparece en las colecciones: 2.35 Derecho

Ficheros en este ítem:
Fichero Tamaño Formato  
TESIS.pdf1,2 MBAdobe PDFVisualizar/Abrir


Este ítem está sujeto a una licencia Creative Commons Licencia Creative Commons Creative Commons